O Παναγιώτης Κολέλης συστήθηκε ως συγγραφέας το 2017 με το βιβλίο: Εξαπάτηση της Δημοκρατίας (Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή) και επανήλθε το 2018 με το Επτά χρόνια στο αμόνι (Εκδόσεις Εντύποις, 2018). Πρόσφατα κατέθεσε στο αναγνωστικό κοινό εννιά ιστορίες κοινωνικού ρεαλισμού, με τίτλο: “Κομμένες γλώσσες”, ιστορίες που ακροβατούν ανάμεσα στην αμείλικτη πραγματικότητα και στο μεταφυσικό, στο ορατό και το αόρατο. Ιστορίες για αυτόκλητους υπερασπιστές του νόμου και της τάξης, για στόματα που πρέπει να μείνουν οπωσδήποτε κλειστά, για κεραίες κινητής τηλεφωνίας που γεννούν ελπίδες και εφιάλτες, για σχέδια που είναι εξαρχής καταδικασμένα να αποτύχουν. Για ανθρώπους που συντρίβονται, ενώ πασχίζουν να κάνουν μια καινούργια αρχή, ή αυτοκαταστρέφονται για να αποδείξουν ότι αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία. Για φαντάρους που δεν υπηρετούν την πατρίδα τους και για πατρίδες που δεν τους αξίζουν οι φαντάροι. Για τραυματικές οικογενειακές σχέσεις, για μετανάστες που αναζητούν μερίδιο στην κανονικότητα και για μπαλκόνια που δονούνται από συνθήματα και συναισθήματα. Για τον ανίερο εναγκαλισμό του πόθου της ιδιοκτησίας και του πόθου για ένα νεαρό κορμί, έστω και νεκρό. Για άλματα στο κενό και για φυτά που καταλαβαίνουν περισσότερα από τους ανθρώπους. Για την ευτυχία και την εκμετάλλευση, δύο έννοιες τόσο διαφορετικές, που απέχουν όμως πολύ λίγο μεταξύ τους.
«Από τις πρώτες κιόλας σελίδες θα νιώσετε πώς είναι να σπαρταράει ένας ολόκληρος κόσμος, ένας κόσμος που έχει πάρει φωτιά», σημειώνει η δημοσιογράφος και συγγραφέας Σεμίνα Διγενή στον Πρόλογο. «Όσο κι αν οι καταστάσεις που περιγράφονται σε αυτές τις ιστορίες μοιάζουν σουρεαλιστικές, ο σουρεαλισμός τους δεν απέχει πολύ από τη σκληρή καθημερινότητα που έχει σιγά σιγά διαμορφωθεί – και όχι μόνο στον τόπο μας», σημειώνει η Έρη Ρίτσου στο Επίμετρο.
Επιμέλεια συνέντευξης για το ΣημειΩματάριο: Άννα Ρω
Αν τα βασικότερα χαρακτηριστικά σας ταυτίζονταν με σημεία στίξης θα ήταν;
Ερωτηματικά για όλα εκείνα τα ερωτήματα που με βασανίζουν, για την περιέργεια να ψάχνω και να μαθαίνω πράγματα για τον κόσμο. Αναμφίβολα και θαυμαστικά, για εκείνες τις φορές που έμεινα με το στόμα ανοιχτό, που χειροκρότησα μια καλή προσπάθεια ή μια αξιοθαύμαστη ενέργεια. Μπορεί, πάλι, και κόμματα για όλες τις στιγμές που αποφασίζω να πάρω κάποιες ανάσες, να σκεφτώ τα λάθη μου και να συνεχίσω την περιπλάνησή μου στη ζωή, αλλά και αποσιωπητικά για όλο εκείνο το μυστήριο που εμπεριέχουν, επειδή αφήνουν χώρο στη σιωπή. Τα μόνα σημεία στίξης που μπορώ να πω με σιγουριά πως δεν μου ταιριάζουν είναι οι τελείες, επειδή εμπεριέχουν κάτι το απόλυτο, το μόνιμο, το οριστικό.
Ένα προσωπικό θετικό – αρνητικό σημείο ορόσημο;
Η απώλεια του πατέρα μου το 2014, καθώς και οποιοδήποτε γεγονός από εκεί και ύστερα που εμπεριείχε μια μορφή τέλους: το τέλος ενός έρωτα, το τέλος μιας μακροχρόνιας φιλίας, το τέλος της καθημερινότητας όπως την ήξερα μέχρι τότε.
Ο δρόμος της συγγραφής χαρτογραφεί τον δρόμο προς την αυτογνωσία;
Η συγγραφή μπορεί να συμβάλλει προς την αυτογνωσία, εξαιτίας του χρόνου που περνάει ο συγγραφέας με τον εαυτό του, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Ωστόσο, δεν σημαίνει απαραίτητα πως ένας συγγραφέας ξέρει καλύτερα τον εαυτό του από κάποιον άλλον που δεν γράφει. Η αυτογνωσία είναι ένας δρόμος ανοιχτός για όλους ανεξαιρέτως.
Η πρώτη φορά απέναντι στη λευκή σελίδα;
Πρέπει να γυρίσω αρκετά χρόνια πριν, στα φοιτητικά μου χρόνια, τότε που ξεκίνησα για πρώτη φορά να αναμετριέμαι με τις λέξεις. Θυμάμαι ακόμα εκείνον τον πρώτο ενθουσιασμό που είχα εκείνη την περίοδο, πιστεύοντας πως κάνω κάτι πραγματικά σπουδαίο. Δεν μου πήρε, βέβαια, πολύ καιρό για να συνειδητοποιήσω πως μόνο εγώ το έβλεπα ως σημαντικό, αφού οι περισσότεροι γύρω μου δεν ασχολούνταν καν. Σήμερα, αρκετά χρόνια μετά, συνεχίζω να πιστεύω πως το γράψιμο είναι κάτι σημαντικό για μένα, ωστόσο δεν τρέφω ψευδαισθήσεις πως είναι σημαντικό και για τους άλλους γύρω μου.
Πρόσφατο έργο σας;
Η συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Κομμένες γλώσσες» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΚΨΜ. Πρόκειται για εννιά αυτοτελείς ιστορίες που γεννήθηκαν με διαφορετικές αφορμές, ωστόσο κατά κάποιον τρόπο η μία συνομιλεί με την άλλη, με την έννοια πως όλες μαζί αποτελούν το καρδιογράφημα μιας κοινωνίας σε βαθιά κρίση.
Το εφαλτήριο για τη δημιουργία του;
Οι ιστορίες γεννήθηκαν από προσωπική ανάγκη να συλλογιστώ την περίοδο που ζούμε, όλα εκείνα που διαδραματίζονται γύρω μας και πολλές φορές τα προσπερνάμε ή δεν τους δίνουμε την απαιτούμενη σημασία.
Οι ήρωές του στον χώρο και τον χρόνο;
Οι ήρωές του είναι άνθρωποι που παλεύουν να γίνουν αποδεχτοί από την κοινωνία, να αποκτήσουν μια φυσιολογική ζωή, ωστόσο δεν τα καταφέρνουν και αντιδρούν ακραία και υπερβολικά μπροστά στα αδιέξοδα της ζωής.
Ο συγγραφέας ή ο ήρωας κατέχει την πρώτη θέση στη συνείδηση του αναγνώστη;
Ο ήρωας. Αυτός είναι ο πρωταγωνιστής. Με τις δικές του πράξεις, αποφάσεις, παραλείψεις και συναισθήματα ταυτίζεται ή όχι ο αναγνώστης. Μπορεί ο συγγραφέας να κινεί τα νήματα του ήρωά του, όμως ο αναγνώστης δεν βλέπει τον συγγραφέα που βρίσκεται πίσω από τις κουίντες, αλλά τον ήρωα που στέκεται πάνω στη σκηνή, με τα φώτα και τους προβολείς επικεντρωμένους στις ενέργειές του.
Μυθοπλασία & Πραγματικότητα είναι αντίρροπες δυνάμεις;
Το αντίθετο θα έλεγα. Η μία τροφοδοτεί και επηρεάζει την άλλη. Μερικές φορές, μάλιστα, συμπλέκονται μεταξύ τους τόσο πολύ, που είναι πολύ δύσκολο να τις ξεχωρίσεις. Όταν η πραγματικότητα καθίσταται νοσηρή, η μυθοπλασία φτάνει στο σημείο να κατέχει δευτερεύοντα ή υποστηρικτικό ρόλο.
Ο κόσμος του συγγραφέα συνίσταται…:
Από τα ίδια υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένος ο κόσμος και των υπόλοιπων ανθρώπων. Από συναισθήματα, ανάγκες, εμπειρίες, σχέσεις, φιλοδοξίες. Απλώς ο συγγραφέας όλα αυτά τα ερμηνεύει και τα φιλτράρει μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα, προκειμένου να τα αποτυπώσει με λέξεις και να τα μετατρέψει σε εικόνες.
Νιώθω πως αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να `ναι το σπίτι μας.1 Πού κατοικεί το όραμά σας;
Όταν ένα σπίτι δεν μας αρέσει, δεν φεύγουμε από αυτό, αλλά προσπαθούμε να το φτιάξουμε. Να κάνουμε τις απαραίτητες διορθώσεις, να το προσαρμόσουμε στις ανάγκες μας, να του δώσουμε τη μορφή που θέλουμε. Εδώ, λοιπόν, είναι το σπίτι μας, σε αυτόν τον κόσμο, απλώς αυτό το «σπίτι» χρειάζεται μεγαλύτερη φροντίδα, γενναιότητα, ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα για να καταφέρουμε να γκρεμίσουμε κάποιους τοίχους, παλιότερους και ξεφτισμένους, και να υψώσουμε νέους –αν υψώσουμε– που να αντικατοπτρίζουν όλα όσα θέλουμε τον 21ο αιώνα.
Η δύναμη του βιβλίου εντοπίζεται;
Στη δύναμη των λέξεων, των ιστοριών, των συναισθημάτων με τα οποία φέρνει σε επαφή τον αναγνώστη. Στις πολλαπλές ζωές που τον κάνει να ζει, στην έξαψη της φαντασίας του, στην ελευθερία που του προσφέρει τη στιγμή που το διαβάζει.
Αντί βιβλίου τι;
Μια καλή ταινία ή θεατρική παράσταση, μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, ένα καλό φαγητό. Αλλά μπορούμε να τα συνδυάσουμε όλα αυτά, χωρίς να πρέπει απαραίτητα να διαλέξουμε μόνο ένα.
Ένας τίτλος – στίχος ως δείκτης του μέλλοντος;
«Θα’ ρθει μια μέρα που οι άνθρωποι θα μισήσουν τόσο τον εαυτό τους, ώστε θα σφίγγουν με τα χέρια το λαιμό τους και θα στραγγαλίζονται μονάχοι τους. Λίγο πριν απ’ το τέλος, θα παραλύουν και θα λύνονται τα χέρια τους. Θα συνέρχονται και θα ξαναρχίζουν. Αυτό θα γίνεται επ’ άπειρον και θα ‘ναι η κόλαση που κανείς δεν προφήτεψε ως τώρα». Ο Αργύρης Χιόνης μας μιλάει για την «κόλαση» που θα έρθει αν δεν φροντίσουμε τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους, αν δεν ζήσουμε μια ζωή με πραγματική ουσία και νόημα, μια ζωή που δεν θα αφήσουμε να ξοδευτεί ανώφελα.
Κι ένας αγαπημένος;
Από τον Αργύρη Χιόνη κι αυτός:
«Κι όμως
δεν κράτησα για μένα τίποτα
έξω απ’ την ηδονή
της προσφοράς.
Μη μου την παίρνετε».
Πηγή βιογραφικού – φωτογραφιών: Παναγιώτης Κολέλης
1. Απόσπασμα από το ποίημα: «Αυτοκράτωρ Ιουλιανός προς φιλόσοφον» του Γιώργου Μπλάνα
Πηγή: Simiomatario.gr